Ieder jaar ondersteunt Aquarelle ongeveer 500 (aanstaande) moeders die in grote bestaansonzekerheid leven. Afgelopen november vierde de vereniging haar 25-jarige bestaan, waarin ze al zo’n 7.200 gezinnen mocht begeleiden. In een kortfilm van 15 minuten doet Aquarelle het relaas van zijn geschiedenis en zet het alle teams die elkaar in de loop der jaren afwisselden in de bloemetjes: verloskundigen, gynaecologen, kinderartsen, maatschappelijk assistenten, enz. 

Aquarelle biedt medische en sociale ondersteuning aan zwangere vrouwen en vrouwen die pas bevallen zijn. Het gaat dan vaak om vrouwen met een migratieachtergrond en met een grote bestaansonzekerheid, die geen sociale zekerheid genieten. Die begeleiding verstrekt Aquarelle in het UMC Sint-Pieter of aan huis dankzij mobiele teams, die als doel hebben de vrouwen te helpen in de aanloop naar, tijdens en na hun zwangerschap. Zo voorziet de vereniging zowel vooraf als achteraf in begeleiding, waarna ze de vrouwen doorverwijst naar de consultaties voor zuigelingen, zodat de baby’s op hun beurt kunnen worden opgevolgd.

Vrouwen zonder ziekenfonds en zonder kansen

Rachel Gourdin, verloskundige en lid van de vzw, sprak met BX1 over die vzw, de voorwaarden om er een beroep op te kunnen doen, en de belangrijkste problemen waarmee ze te maken krijgt: “Aquarelle verleent zijn diensten aan zwangere vrouwen die op dat moment niet zijn aangesloten bij een ziekenfonds en die in ernstige bestaansonzekerheid leven. Dat komt jammer genoeg vaak voor. We moeten die vrouwen zo goed mogelijk begeleiden en hen in staat stellen bij ons enige rust te vinden. De behoeften nemen voortdurend toe en onze maatschappelijk assistente moet hen ook helpen met hun zoektocht naar een woning en met hun administratieve opvolging. Dat is niet altijd eenvoudig: 49% van de vrouwen die bij ons terechtkomen, kampen met een taalbarrière. Gelukkig kunnen we rekenen op de vertalers van het ziekenhuis.” 

De totstandkoming van het project

 “Aan het einde van de jaren ’90 merkten we in onze kraamafdeling van het Sint-Pietersziekenhuis een toename op van het aantal zwangere vrouwen die nooit eerder medisch werden opgevolgd”, stelt Linda Doeraene, medeoprichtster van Aquarelle en verloskundige, aan het begin van de korte reportage ter gelegenheid van het 25-jarige bestaan van de vereniging. Ze vervolgt: “Eenmaal deze vrouwen bevallen waren, wilden ze zo snel mogelijk weer weg omdat ze bang waren voor de rekening die eraan zat te komen”. Toen stelden de diensthoofden aan Linda en een andere verloskundige voor een vereniging op te richten om deze toekomstige moeders tijdens hun zwangerschap kosteloos op te volgen en te begeleiden. “Soms moesten we tot bij hen thuis gaan en hun voldoende discretie bieden zodat ze ons vertrouwden en er zeker van waren dat we hen niet zouden aangeven bij de autoriteiten” … “Wat het project zo origineel maakte, is dat we zowel intramurale als extramurale opvolging aanbieden, met aandacht voor zowel voorkomen als genezen, in het belang van moeder en kind”, voegt Martine Vanderkam – de andere verloskundige die aan de wieg van Aquarelle stond – toe.

Een vereniging die voortdurend evolueert

Door de jaren stond de vzw voor een aantal uitdagingen, die ze stukje bij beetje moest aanpakken. Zo hadden de opgevolgde vrouwen kleding nodig voor henzelf en hun baby’s. En dus kwam er een garderobe, die gevuld werd met gedoneerde kleren. Kinderverzorgingsspullen staan in een ander lokaal, waartoe de patiënten zelf toegang kunnen krijgen. Bovendien zijn het vrijwilligers die dit in goede banen leiden. Dat laatste geldt ook voor de voedseldonaties en zelfs de financiële steun. Om die financiële steun te organiseren, zou het nodig blijken op zoek te gaan naar instanties die geld konden verschaffen voor het project. En dus hielpen het UMC Sint-Pieter, Kind en Gezin (slechts gedurende de eerste paar jaar) en ONE om de kas te stijven. Er werden ook netwerken in het leven geroepen om de zorg holistischer te benaderen. Het is immers ook zaak om zorg te dragen voor je mentale gezondheid en je welzijn en je voor te bereiden op de bevalling …

Menselijke waarden boven alles

Veiligheid, goedheid, luisterbereidheid, gelijkheid, beschikbaarheid, respect … Het zijn stuk voor stuk waarden die de vereniging hoog in het vaandel draagt. Het is bovenal de bedoeling het vertrouwen van deze vrouwen in de maatschappij en vooral in zichzelf te herstellen, zodat ze stevig in hun schoenen staan als moeder en uiteindelijk – beter voorbereid op deze wereld – hun vleugels durven uit te slaan. “Het is elke dag weer een strijd omdat deze vrouwen in zo’n dramatische toestand leven, maar het verschaft ook een intens genot om hen dagelijks te kunnen bijstaan en ondersteunen”, vertrouwt Linda ons uiteindelijk toe. “Ik heb mijn werk bij Aquarelle echt met hart en ziel gedaan en dat maakte me oprecht gelukkig! Ik hoop dat we in de toekomst nog veel meer gezinnen kunnen helpen, met een nog uitgebreider team.” 

→ Steun Aquarelle! (website in het Frans)

Sofia Douieb