Zwangere vrouwen, baby’s en jonge kinderen behoren tot de categorieën mensen die het kwetsbaarst zijn voor de effecten van hormoonontregelaars. En eerlijk gezegd, die zijn overal: voedsel, zuigflessen, kleren, speelgoed, muurbekleding, fopspenen, luiers, aankleedkussen, cosmetica, keukengerei, enz. Helaas is de internationale regelgeving nog niet streng genoeg met betrekking tot de aanwezigheid van deze chemische stoffen in de producten, die wij dagelijks gebruiken. Maar geen paniek, hier lees je alles wat je moet weten om je ertegen te beschermen.

Hormoonontregelaars?

Je hebt waarschijnlijk al veel gehoord over hormoonontregelaars. Maar wat zijn dat precies?

Het zijn moleculen die de werking van een hormoon nabootsen, blokkeren of wijzigen en de normale werking van het lichaam verstoren.

Wat is het gezondheidsrisico?

Zelfs in zeer lage doses kunnen deze chemische stoffen, alleen of in combinatie, schadelijke gevolgen hebben, net zoals natuurlijke hormonen. Sommige moleculen hebben snel een effect op blootgestelde personen en andere kunnen van generatie op generatie worden doorgegeven. Bepaalde moleculen kunnen het metabolisme veranderen, zowel van de foetus als van zijn nakomelingen. Andere werken haast ongemerkt, zodat we voorzichtigheid aan de dag moeten leggen, tot een officiële waarschuwing wordt gegeven. Dit is bijvoorbeeld het geval met bisfenol A. De stoffen kunnen gevolgen hebben op korte, middellange of lange termijn: mannelijke geslachtsorganen, het ontstaan van zwaarlijvigheid, de ontwikkeling van autistische trekken, vroegtijdige puberteit, vruchtbaarheidsproblemen, hormoonafhankelijke kankers, enz.

Waar zijn ze te vinden?

In de lucht, het water, cosmetica, voedsel, speelgoed, kleding, muurverf, plastic babyflesjes, pesticiden, antibacteriële middelen, insecticiden, geneesmiddelen, keukengerei… De lijst is lang en het is dan ook moeilijk om je goed te beschermen. Gelukkig kunnen we paar voorzorgsmaatregelen nemen.

Beperking van de blootstelling aan hormoonontregelaars voor, tijdens en na de zwangerschap

Het is niet mogelijk alle risico’s te vermijden, aangezien we deze chemische stoffen in veel producten aantreffen, maar enige voorzorgsmaatregelen en basiskennis kunnen nuttig zijn voor je keuzes maakt en aankopen doet.

Hygiëne- en verzorgingsproducten

In het algemeen geldt: minder is meer. Maar koop je cosmetica, zoek dan naar producten met een ecolabel of met weinig ingrediënten. Sommige huidverzorgingsproducten kan je zelf maken.

Bad

• Kies voor zo natuurlijk mogelijk badwater, zonder cosmetica met parfums en bewaarmiddelen.
• Vermijd lotions na het baden.

De baby verschonen

• Gebruik water, zuivere bodymilk (een natuurlijk product op basis van 50% olijfolie en 50% kalkwater) die gebruikt worden om de babybilletjes schoon te maken en verkrijgbaar zijn in apotheken, biologische winkels, enz. (of zelf gemaakt en bewaard in een glazen fles), stoffen of niet-toxische luiers (met ecolabel), wasbare luiers of niet-giftige luiers (met milieukeurmerk).
• Gebruik water met een washandje in plaats van doekjes.

Preventie en voeding

• In het algemeen zijn bio-voedingsproducten aan te bevelen, ook al zijn ze niet perfect. Ze bevatten minder resten van pesticiden.
• Geef de voorkeur aan biologisch voedsel in verschillende vormen: vers, in glazen potten, bevroren.
• Kook in inerte materialen: glas, steengoed, terracotta, keramiek, geëmailleerd gietijzer, roestvrij staal, koffiepers.
• Gebruik bij voorkeur servies van glas, aardewerk of porselein.
• Gebruik glazen flessen en vervang de spenen om de 2 maanden, zelfs als ze nog in goede staat zijn, en controleer ze elke dag op beschadigingen. Geef de voorkeur aan een siliconenspeen of -zuigspeen, die stabieler is en minder snel veroudert, of aan een gecertificeerde natuurrubberspeen.

 Vermijd

• metalen blikken, Teflon® potten en pannen,
• de verschillende vormen van plastic recipiënten: bakjes voor levensmiddelen die in de microgolfoven moeten worden verwarmd, waterkokers en koffiezetapparaten met plastic recipiënten of toebehoren, flessen (vooral wanneer ze aan hitte worden blootgesteld),
• producten die op de verpakking vermelden: parabenen, cyclopentasiloxane, benzofenon, synthetische parfums of geurstoffen.

Speelgoed, schoenen en kleding

• Vermijd zoveel mogelijk plasticmaterialen zoals PVC of EVA, en geparfumeerd speelgoed.
• Wil je nieuw speelgoed kopen, kies dan speelgoed van gezonde en natuurlijke materialen, zoals hout (FSC- of PEFC-gecertificeerd). Voor speelmatten en knuffels: biologisch katoen. Als je speelgoed van natuurlijk rubber koopt (bijtring, drijvend eendje, enz.), controleer dan of het vrij is van BPA (Bisfenol A), ftalaten, nitrosamine en gemaakt is van 100% natuurlijk rubber.
• Haal speelgoed enkele dagen voordat je het aan je baby geeft uit de verpakking en was het.
• Koop je nieuwe kleding, was ze dan en geef de voorkeur aan kleding van natuurlijke vezels zoals katoen, wol, linnen (gemengd zodat het niet te stijf is). Zelfs tweedehands en zorgvuldig gewassen kleding is beter dan veel synthetisch textiel. Er zijn collecties met een milieukeurmerk (GOTS Global Organic Textile Standard) die weinig giftige stoffen bevatten en minder belastend zijn voor het milieu.
• Schoenen worden het best nieuw gekocht voor een jong kind dat begint te staan en zijn of haar eerste stapjes zet. Kies in de zomer voor natuurlijke materialen zoals leer of katoen. Kinderschoenen zijn ook verkrijgbaar in versies met ecolabel.

Onderhoud en reiniging

Geef de voorkeur aan producten met een milieukeurmerk of maak ze zelf met alcoholazijn, marseillezeep, zuiveringszout en natuurlijke parfums zoals bepaalde essentiële oliën. Vraag vooraf aan je apotheker welke oliën je veilig kunt gebruiken en in welke hoeveelheden.

Je kunt bijvoorbeeld je eigen product maken voor het reinigen van betegelde oppervlakken, vloeren, gootstenen, melamine-oppervlakken (keukenmeubelbekledingen), enz. Bus van één liter: giet er één eetlepel zuiveringszout in, één eetlepel witte azijn en voeg één eetlepel etherische olie naar keuze toe, zoals geadviseerd door je apotheker. Voeg vervolgens een liter heet water toe om ervoor te zorgen dat de elementen oplossen. Dan sluiten en mengen.