Het project BELpREG (Belgian interdisciplinary initiative to enhance pregnancy related data registration and research on medication use) loopt ondertussen al een jaar in Vlaanderen en is nu ook gelanceerd bij het Franstalige publiek. Het initiatief, dat wordt gesteund door de KU Leuven, nodigt alle vrouwen die zwanger zijn of net bevallen zijn uit om een online vragenlijst in te vullen. Die vragenlijst is beschikbaar in het Nederlands, Frans en Engels. Het doel is om een register aan te leggen van het juiste gebruik van geneesmiddelen tijdens de zwangerschap om zo de zorg en daarmee de gezondheid van toekomstige moeders en hun kinderen te verbeteren.

Aan Nederlandstalige kant hebben al bijna duizend deelnemers de online vragenlijst ingevuld Voor een doeltreffend burgeronderzoek lijkt het noodzakelijk dat een groot aantal vrouwen hieraan deelneemt. Vervolgens zal een databank worden samengesteld en geanalyseerd om een beter inzicht te krijgen in het gebruik van bepaalde geneesmiddelen tijdens de zwangerschap.

Wat staat er in de vragenlijst ?

Op de website van BELpREG wordt uitgelegd dat de organisatie gegevens verzamelt over het gebruik van geneesmiddelen en andere producten tijdens de zwangerschap, het verloop van de zwangerschap, de gezondheid van moeder en kind en de ontwikkeling van het kind. Deelnemers klikken op een link en ontvangen zo een online vragenlijst die ze anoniem invullen. Tijdens de zwangerschap ontvangen ze de vragenlijst om de vier weken. In de eerste acht weken na de geboorte worden twee vragenlijsten verstuurd. Daarna ontvangen de moeders er één wanneer het kind zes maanden oud is en één wanneer het een jaar oud is. De eerste vragenlijst is de langste omdat die algemene gegevens van de vrouwen verzamelt. Het online formulier is gekoppeld aan RedCap, een beveiligd programma dat is ontworpen om de gegevens van deelnemers te beschermen.

Ga naar de online vragenlijst → Start deelname – BELpREG

BELpREG, een burgerproject

Een van de personen achter het initiatief is dr. Ceulemans, die een doctoraatsstudie heeft gedaan over geneesmiddelen tijdens de zwangerschap en de borstvoeding. Hij coördineert het project en gaf hierover een woordje uitleg aan de krant La Libre: “Dit nationale burgerproject is bedoeld om zoveel mogelijk gegevens te verzamelen over het gebruik van geneesmiddelen tijdens de zwangerschap en de borstvoeding, rekening houdend met het feit dat kinderen bijzonder kwetsbaar zijn tijdens de eerste weken van de zwangerschap. Met het project worden de volgende doelstellingen nagestreefd:

• zoveel mogelijk vrouwen aanmoedigen om deel te nemen aan BELpREG, om bij te dragen aan een betere toekomst voor gezinnen. Dat zal vervolgens leiden tot beter advies en betere zorg voor zwangere vrouwen;
• gegevens over het gebruik van geneesmiddelen tijdens de zwangerschap en de gezondheid van moeder en kind verzamelen aan de hand van online vragenlijsten;
• toewerken naar een veilig gebruik van geneesmiddelen voor, tijdens en na de zwangerschap.

Voorkomen is beter dan genezen

BELpREG is ook ontstaan omdat uit gegevens van de ziekenfondsen blijkt dat ongeveer 90% van de zwangere vrouwen minstens één geneesmiddel gebruikt tijdens de zwangerschap. Van de meeste geneesmiddelen die op de markt zijn, kennen we hun mogelijke bijwerkingen voor het lichaam van de vrouw en de foetus niet. Het onderzoek wil onder andere zoveel mogelijk informatie verzamelen over het gebruik van geneesmiddelen bij zwangere vrouwen, om die vervolgens te analyseren. Dr. Ceulemans vertelt ook: “Ons doel is om zoveel mogelijk vrouwen in België te bereiken. Dat is belangrijk omdat vrouwen niet allemaal dezelfde geneesmiddelen gebruiken en we dus voldoende gegevens moeten verzamelen om de veiligheid van een behandeling te kunnen beoordelen en ons erover te kunnen uitspreken.”

Wat gebeurt er met de verzamelde gegevens ?

Zodra er voldoende ingevulde vragenlijsten zijn verzameld, wordt de informatie van de zwangere vrouwen en de vrouwen die zijn bevallen, opgeslagen. Zo kunnen we een databank aanmaken. Onze onderzoekers gebruiken vervolgens de gegevens om farmaco-epidemiologische studies uit te voeren naar het gebruik van geneesmiddelen tijdens de zwangerschap. In de toekomst zou de databank gedeeld kunnen worden met andere landen om de mogelijke gevaren van bepaalde geneesmiddelen voor zwangere vrouwen vast te stellen. Dr. Ceulemans voegt hieraan toe: “Om deze nationale databank op te zetten, moeten ook vrouwen die geen geneesmiddelen gebruiken zich aanmelden en de vragen beantwoorden, want we hebben ook controlegroepen nodig … De bijwerkingen die worden waargenomen bij vrouwen en kinderen kunnen subtiel zijn, maar toch is het belangrijk om ze te melden. Vrouwen kunnen tijdens de zwangerschap beginnen met hun deelname, en liefst zo snel mogelijk, maar het kan natuurlijk op elk moment.”

Tekst: Samuel Walheer