Implantatie van een micro-pacemaker bij een pasgeborene: een primeur in België

13 januari 2025

Voor het eerst in België werd bij een pasgeborene met een extreem trage hartslag een micro-pacemaker geïmplanteerd. Onder coördinatie van de dienst kindercardiologie van de Cliniques universitaires Saint-Luc slaagde men er op 12 december in om deze ingreep succesvol uit te voeren. Een dergelijke implantatie komt zelden voor: wereldwijd werd deze ingreep nog maar een vijftigtal keer opgetekend. Geweldig nieuws voor de gelukkige ouders, die hun baby mee naar huis konden nemen om de feestdagen samen door te brengen.

In een recent persbericht vertellen de Cliniques universitaires Saint-Luc over wat alleen maar beschreven kan worden als een medisch hoogstandje: de ongeziene implantatie van een pacemaker bij een pasgeborene. Het ziekenhuis licht toe: De belangrijkste indicatie om een micro-pacemaker te plaatsen is aangeboren AVB (atrioventriculair blok), een hartritmestoornis die al in de baarmoeder kan optreden. Deze pathologie beïnvloedt de elektrische prikkel tussen de boven- (voorkamer) en onderkant (kamer) van het hart, wat resulteert in een zeer trage hartslag met gevolgen op de groei van de foetus en vervolgens van de pasgeborene. 

Een kleine pacemaker met een grote impact

Traditionele pacemakers zijn bijzonder groot in vergelijking met het lichaam van een zuigeling. Naast de ruimte die ze innemen, is het risico op littekens en bijkomende infecties groot bij dit soort hulpmiddelen. Omdat de foetus een extreem trage hartslag had, werd vanaf 24 weken zwangerschap al medicatie via de navelstreng toegediend om de hartslag te versnellen, het risico op hartfalen of zelfs doodgeboorte te minimaliseren en de foetus zo ver mogelijk in de zwangerschap te brengen, onder streng medisch toezicht. Gezien het hoge risico op vroeggeboorte en een laag geboortegewicht, wendde het medische team zich tot een apparaat dat nog nooit eerder in België was gebruikt: de micro-pacemaker van Medtronic. 

“Die pacemaker is beter aangepast aan het lage gewicht van de zuigeling en verkort ook de duur van de ziekenhuisopname, omdat er geen alternatieven (intraveneuze behandeling met Isuprel, tijdelijke pacemaker) nodig zijn om de hartslag voor de operatie te versnellen. Omdat deze micro-pacemaker nog nooit in België was geïmplanteerd, moest het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) zijn goedkeuring geven”, aldus het persbericht.

Een groot succes

De geboorte vond vijf weken voor de uitgerekende datum plaats en vereiste een nauwkeurige coördinatie tussen de teams voor verloskunde, neonatologie, intensieve zorgen, kindercardiologie, anesthesie en chirurgie. De ingreep vond direct na de geboorte plaats. Er werd een thoracotomie (kleine opening tussen de ribben) uitgevoerd om de sonde te implanteren, d.w.z. de elektrische draad die het doosje van de pacemaker met het hart verbindt. Het doosje werd geplaatst via een abdominale incisie. De implantatie was een groot succes: het hartritme van het kind is nu normaal. Na een paar dagen op de afdeling pediatrische intensieve zorgen en vervolgens op de afdeling kindercardiologie, kon het kind de feestdagen met zijn familie doorbrengen. Nu gaat hij regelmatig op controle bij de kindercardiologie.

Een vijftigtal precedenten wereldwijd

Dit implantaat, het eerste in zijn soort in België, komt wereldwijd zelden voor, met nauwelijks vijftig gerapporteerde gevallen, voornamelijk in de VS. Deze micro-pacemaker breidt nu het aanbod van behandelingen uit voor pasgeborenen met hartproblemen. Het toont nogmaals het belang aan van samenwerking tussen farmaceutische bedrijven en de medische wereld bij de ontwikkeling van alternatieven voor patiënten die lijden aan zeldzame en specifieke pathologieën, in het bijzonder voor kinderen.

Geplaatst en gewijzigd door Samuel Walheer