Sinds de Wereldgezondheidsorganisatie op 7 april 1948 werd opgericht, vieren we op die datum Wereldgezondheidsdag. Dit jaar koos de WGO “Mijn gezondheid, mijn recht” als thema. Met die wereldwijde campagne wil ze het brede publiek bewuster maken van gezondheidskwesties en streven naar meer toegankelijke gezondheidszorg voor iedereen. Elke dag worden mensenlevens bedreigd en bevolkingsgroepen het recht op gezondheid ontzegd door conflicten, armoede, klimaatverandering of luchtvervuiling.

Volgens de WGO-Raad voor de Economie van Gezondheid voor Iedereen verankeren minstens 140 landen gezondheid als een mensenrecht in hun grondwet. Toch heeft geen enkel land wetten aangenomen of gehandhaafd die zijn burgers het recht op toegang tot gezondheidszorg garanderen. Dat verklaart waarom zeker 4,5 miljard mensen – of meer dan de helft van de wereldbevolking – in 2021 niet volledig beschermd waren door essentiële gezondheidsdiensten.

“Mijn gezondheid, mijn recht”

Om de campagne in te luiden, bracht de directeur-generaal van de WGO, dokter Tedros Adhanom Ghebreyesus, een duidelijke boodschap: “Wat kunnen we doen om ons recht op gezondheid te laten gelden? Heel veel! We moeten eerst en vooral onze rechten kennen! We hebben recht op kwaliteitsvolle gezondheidszorg, onderwijs en informatie. Onze gezondheid hangt af van drinkbaar water, schone lucht en gezonde voeding, kwaliteitsvolle huisvesting, een veilige omgeving, goede omstandigheden, fatsoenlijk werk en een zekere mate van vrijheid, zonder geweld en discriminatie.” Dokter Ghebreyesus herhaalde ook hoe belangrijk het is om zo goedkoop mogelijk toegang te hebben tot essentiële gezondheidsdiensten, dat iedereen recht heeft op gezondheid, en de betrokkenheid van gemeenschappen essentieel is wanneer er beslissingen over gezondheid worden genomen. Bovendien benadrukte hij dat overheden verantwoordelijkheidsbesef moeten hebben.

→ Naar de WGO-campagne (link naar Franstalige pagina)

Bewustzijn vergroten

De boodschap van de WGO herinnert ons eraan dat onze gezondheid uiterst belangrijk is en dat we er goed voor moeten zorgen. Dat vereist kennis over zowel onze persoonlijke situatie als die van de mensen om ons heen, onze buren en iedereen op aarde. Daarom focust de Wereldgezondheidsdag 2024 op universele mensenrechten. Om die te doen gelden, beveelt de Wereldgezondheidsorganisatie aan om van gezondheid een prioriteit te maken. Verder moet iedereen zijn rechten op het vlak van gezondheid kennen en kunnen beslissen over zijn eigen gezondheid. Daarnaast moet het recht op gezondheid als een fundamenteel mensenrecht worden beschermd en gepromoot.

Wat doet de WGO?

De WGO helpt landen aan hun verplichtingen te voldoen door te zorgen voor een discriminatieloze toegang tot kwaliteitsvolle en doeltreffende gezondheidsdiensten en de onderliggende bepalende gezondheidsdeterminanten mogelijk te maken. Om die doelstelling te bereiken, neemt de WGO deze acties:

• pleiten voor het recht op gezondheid en andere gerelateerde mensenrechten, voornamelijk via communicatiecampagnes (link naar Engelstalige pagina);
• bijdragen tot meer bewustzijn van gezondheidsgerelateerde mensenrechten, zoals het recht op veilige gezondheidszorg;
• landen helpen om normen voor mensenrechten op te nemen in hun wetten, gezondheidsprogramma’s en beleid, vooral door hulpmiddelen en richtlijnen te ontwikkelen zoals richtlijnen voor mensenrechten op het vlak van geestelijke gezondheid en seksuele en reproductieve gezondheid (links naar Engelstalige pagina’s);
• besluitvormers beter in staat stellen om hun aanpak rond gezondheid op rechten te baseren;
• op feiten gebaseerde gegevens, analyses en aanbevelingen over gezondheid en mensenrechten bekendmaken;
• samenwerken met andere instanties van de Verenigde Naties zodat ze worden erkend als essentiële pijlers van doeltreffende gezondheidsdiensten, met name door de VN-strategie voor de inclusie van personen met een handicap op elk van de drie WGO-niveaus toe te passen.

Samuel Walheer