In Zwitserland bestaat een ongewoon thuisbegeleidingsprogramma voor ouders dat hier nog niet is ontwikkeld. Een journalist van Le Liguer ging er deze zomer heen en schreef een artikel over het programma. Dat kreeg de naam “Action Préventive en Milieu Familial” (APMF) en bestaat uit gratis wekelijkse huisbezoeken door een opvoeder gedurende enkele maanden. Het perspectief van buitenaf en vertrouwensklimaat helpt gezinnen hun moeilijkheden te overwinnen.
Het APMF-programma werd tien jaar geleden opgezet dankzij de Fondation Officielle de la Jeunesse (FOJ). Sindsdien heeft het ongeveer 1.500 gezinnen in Genève geholpen. Het programma biedt steun aan gezinnen bij wie de kinderbeschermingsdienst (SPMi) niet moet ingrijpen, maar die wel moeilijkheden ondervinden met hun dagelijkse rol als ouder. Het heeft een breed toepassingsgebied en gaat over uiteenlopende onderwerpen zoals gezinsdynamiek na een scheiding, omgaan met crisissituaties bij tieners en de organisatie van het dagelijks leven.
Gezinnen met veelvoorkomende problemen thuis helpen
David Crisafulli, directeur van het APMF, vertelt aan Le Ligueur dat het programma niet alleen tot doel heeft misbruik te voorkomen, maar ook gezinnen wil helpen omgaan met veelvoorkomende problemen zoals slaapmanagement, het gebruik van beeldschermen door kinderen en communicatie binnen het gezin. Die flexibele, persoonlijke aanpak stelt opvoeders in staat om hun tussenkomsten af te stemmen op de specifieke behoeften van elk gezin. De leeftijd van de betrokken kinderen varieert van 0 tot 18 jaar, en de meeste begunstigden tussen de 6 en 12 jaar oud zijn. Wat het APMF onderscheidt van andere programma’s is de begeleidingsmethode. Gezinnen hoeven niet naar een kantoor of instelling te gaan: de professionals komen rechtstreeks naar hen toe. Elke opvoeder neemt een bescheiden, discrete houding aan en neemt deel aan alledaagse activiteiten zoals maaltijden en uitstapjes om de familiedynamiek beter te begrijpen en te verbeteren. Célia Marzano, een opvoedster bij het APMF, legde aan onze collega’s van Le Liguer uit dat die methode voor een onderdompeling zorgt, waardoor relatieproblemen en spanningen binnen het gezin snel duidelijk worden.
Samenwerken met gezinnen
De begeleiding die het APMF biedt, verschilt van de huidige beeldvorming in de media over ouderschapscoaches, die vaak worden gezien als experts die kant-en-klare oplossingen bieden. De benadering uit Genève is daarentegen gebaseerd op samenwerking met gezinnen, waarbij wederzijds vertrouwen centraal staat. Opvoeders dicteren geen gedrag, maar begeleiden ouders om hun eigen vaardigheden te versterken en hen te helpen groeien in hun rol. Die aanpak houdt ook in dat gezinnen naar lokale hulpdiensten worden geleid, wat belangrijk is in een stad met een overvloed aan diensten, maar met een soms ontoereikende toegang tot informatie Vandaag blijft het APMF zich uitbreiden dankzij publieke en private financiering, hoewel de vraag zo groot is dat er ongeveer dertig gezinnen op de wachtlijst staan.
Geen vergelijkbare initiatieven bij ons
Er bestaat nog geen gelijkaardig programma in de Federatie Wallonië-Brussel, hoewel initiatieven zoals het programma Naître et Grandir van het Office de la Naissance et de l’Enfance (ONE) enigszins in de buurt komt. De mobiele teams van Bru-Stars brengen ook thuisbezoeken om kinderen psychologisch te ondersteunen, maar gezinnen moeten naar hen worden doorverwezen. Hetzelfde geldt voor de opvoeders die gespecialiseerd zijn in de thuisbegeleiding van kinderen met autisme. Ze zijn met weinig, terwijl ook zij essentiële ondersteuning bieden aan gezinnen. Het Zwitserse initiatief is veel breder en kan een inspiratiebron zijn voor toekomstige initiatieven om dit soort ondersteuning van ouders in andere landen te bevorderen.
Sofia Douieb