Salomé, 9, is de geadopteerde dochter van Simon Rigot en zijn vrouw. Toen het meisje anderhalf jaar oud was, trokken ze helemaal naar China om haar op te halen en mee te nemen naar België. Maar voor ze deze reis, die hun leven veranderde, konden ondernemen, hadden ze er al een hindernissenparcours van ruim tien jaar opzitten… Simon was bereid om zijn verhaal te vertellen.
Comfortabel gezeten achter zijn scherm lijkt Simon Rigot, een zestiger, klaar om herinneringen op te halen aan de adoptie van zijn dochter Salomé. Van meet af aan spreekt hij over de beperkingen van internationale adoptie, die volgens hem nu veel ingrijpender zijn dan vijftien jaar geleden. ” Salomé was een van de laatste baby’s die in China werden geadopteerd, omdat het land vervolgens besloot dat Chinese kinderen het land niet langer mochten verlaten en ter plaatse geadopteerd moesten worden. Andere landen namen hetzelfde besluit, waardoor het aantal landen dat nog internationale adoptie onder strikte criteria toestaat, is teruggebracht tot een tiental.
Waarom besloot je te adopteren?
“Toen we besloten een kind te krijgen, al vrij laat, lukte dat niet op de natuurlijke manier. Dus wendden we ons tot medisch begeleide voortplanting. Na drie mislukte IVF’s hadden we twee keuzes: opgeven of adopteren. Natuurlijk kozen we voor de tweede optie, ook al wisten we dat het lang kon duren.
Wat waren de criteria voor adoptie?
“In België zijn de adoptiecriteria niet echt zwaar: een blanco strafblad, voldoende middelen… Maar als je besluit om een kind in het buitenland te adopteren, moet je ook voldoen aan de criteria van het gekozen land, in ons geval China. Zo moesten wij getrouwd zijn, wat wij onmiddellijk deden, onze medische en psychologische verslagen moesten in orde zijn en onze bankrekeningen voldoende gespijsd. Gelukkig waren alle vakjes aangevinkt.
Wat waren de belangrijkste stappen?
“Nadat we ons in 2003 hadden ingeschreven bij een erkende organisatie, in ons geval de vzw Armana, vond er een sociaal onderzoek plaats en moesten we verschillende keren voor de rechter verschijnen, tot ons dossier drie jaar later eindelijk werd goedgekeurd. Maar daarmee was het adoptieproces niet ten einde… In totaal duurde het tien jaar vanaf de eerste aanvraag. In 2006 ontvingen wij de goedkeuring en dan waren er nog eens zes maanden nodig om het dossier af te ronden en naar het land van onze keuze te sturen. China vertelde ons dat we op de wachtlijst stonden en dat we normaal gesproken maar een jaar hoefden te wachten. Maar het duurde veel langer dan dat, want pas in 2014 kregen we een telefoontje met de mededeling dat er eindelijk een kind op ons wachtte. We kwamen er in januari achter en in maart waren we op weg. Eenmaal ter plaatse ging alles snel, er was niet zo veel administratieve rompslomp en het meisje kon meteen met ons mee naar de hotelkamer. Twee weken later waren we al terug in België.
Waarom koos je voor adoptie in China?
“China was een vrij evidente keuze, omdat we ons intellectueel, cultureel en artistiek sterk verbonden voelden met het land, dat we kort daarvoor hadden bezocht. Naar mijn mening moet er een echte affiniteit met het gekozen land bestaan, omdat het later belangrijk is voor het kind dat zijn adoptieouders houden van zijn land van herkomst of zich er nauw bij betrokken voelen. Wij hebben in het begin nog even gedacht aan India, maar onze keuze is uiteindelijk op China gevallen vanwege de leeftijd van het kind. In India konden kinderen tot de leeftijd van 5 of 6 jaar worden geadopteerd, terwijl wij er in China zeker van waren dat wij een baby konden adoptere,; of op zijn minst een kind van minder dan 2 jaar oud. Maar zoals ik al zei, is het nu niet meer mogelijk om in dit land een kind te adopteren.
Heeft al dat wachten zijn tol geëist voor jullie relatie?
“We probeerden al die tijd te wachten zonder er te veel aan te denken of erover te praten met onze omgeving. Maar we hebben nooit enige twijfel of wanhoop gekend. We zaten op dezelfde golflengte. De aanwezigheid van mijn zoon (uit een eerste huwelijk) was zeker heilzaam, we woonden niet in een huis zonder leven… Ik besef dat wij geluk hebben gehad en dat sommige stellen niet tegen al die onzekerheid kunnen en uiteindelijk uit elkaar gaan…”
Is de band met je baby snel gekomen?
“De band met Salomé was er meteen. Ze voelde aan, denk ik, dat wij haar ouders waren. Ze begreep dat ze geliefd en gewild was. We hadden zo lang op haar gewacht, we waren in de ban. Toen wij naar België terugkeerden, verbleef zij zes maanden lang in een zeer kleine gezinscocon; er was altijd wel een of ander familielid bij haar in huis. Daarna ging ze geleidelijk aan naar de crèche. Tot ze 5 was, was ze erg rustig, sliep goed… En toen voelden we dat ze meer opgewonden was, ze had driftbuien… We spraken met Amarna en zij verzekerden ons dat als er een probleem was met de adoptie, het veel eerder zou zijn opgedoken … ”
Wat voor follow-up wordt er georganiseerd bij terugkeer in België, en door wie?<
“De follow-up wordt georganiseerd door het land van adoptie. We moesten één keer per jaar via Amarna een zeer gedetailleerd follow-up-rapport naar China sturen. Na vier jaar is de follow-up gestopt. Er bestaan in de Federatie Wallonië-Brussel 80 particuliere organisaties, waartoe kandidaat-adoptieouders zich kunnen wenden. In Vlaanderen is het systeem nog complexer.>
Heb je informatie over Salomé’s biologische ouders, kan je haar over hen vertellen?
“Salomé werd bij de geboorte achtergelaten. Er staat dus een groot vraagteken bij haar afkomst, waar ze zo goed als het lukt mee zal moeten leven. We hebben haar altijd gezegd dat ze in China geboren is, dat ze daar trots op moet zijn. Haar verhaal is duidelijk en zonder taboes. Wij zijn van plan om zeer binnenkort met haar naar haar geboorteland te gaan, op haar verzoek. En als zij dat wenst, zullen wij haar ook helpen om haar biologische ouders op te sporen. Wij zullen ons daar niet tegen verzetten.
Welk advies zou je geven aan ouders die willen adopteren?
“Het beste advies dat ik kan geven is om heel geduldig te zijn. En ook: kies niet zomaar een land, zoek de juiste organisatie die de adoptieprocedure en de termijnen in detail kan uitleggen, zoek veel uit over de administratieve vereisten van het gekozen land… Je moet weten waar je aan begint en de hoop niet verliezen. Adopteren is een beslissing die tijd vergt, meerdere jaren zelfs, want je verbindt je voor 20-25 jaar van je leven. Het enige waar ik spijt van heb is de duur van de procedure. Ik ben al 60 jaar oud en mijn dochter Salomé is pas 9…”.
Interview door Sofia Douieb