Als een vrouw tijdens de zwangerschap drugs, geneesmiddelen of alcohol gebruikt, kan dat een impact hebben op het volledige leven van het kind, van de conceptie tot op volwassen leeftijd. Het gebruik van verdovende middelen door toekomstige ouders heeft extreem toxische gevolgen voor het ongeboren kind, maar ook een blijvend effect op het kind in elk opzicht.

Kinderen van wie de ouders heroïne, cocaïne, amfetamines of andere psychotrope drugs hebben gebruikt, lopen een groter risico op negatieve gevolgen tijdens hun hele leven: medische, sociale, psychologische en gedragsproblemen.

Twee uitdagingen tegelijk

De (toekomstige) ouders worden met twee uitdagingen tegelijk geconfronteerd: een kind krijgen – wat op zich al niet meteen gemakkelijk is – en hun drugsverslaving aanpakken. Soms is een zwangerschap niet gepland, niet gewenst en werd ze laat vastgesteld. Dan is het cruciaal om de juiste informatie, ondersteuning en begeleiding te krijgen om het moeilijke verdere proces te doorlopen. Hoe sneller ze professioneel ondersteund worden, hoe sneller ouders in staat kunnen zijn om verder te gaan zonder verdovende middelen of met een lager middelengebruik. De kans dat hun kind(eren) zich goed zullen ontwikkelen, zal dan groter zijn.

Tijdens de zwangerschap

Alcohol, tabak, cannabis en andere drugs zijn extreem toxisch voor de placenta en de ontwikkeling van de foetus. Vaak treden er aangeboren misvormingen op en het kind zal ontwenningsverschijnselen krijgen, net zoals volwassenen die hun druggebruik stoppen. De foetus raakt namelijk verslaafd aan de drugs die zijn moeder gebruikt tijdens de zwangerschap. Om hem daarvan af te helpen, moet de baby vanaf zijn geboorte beginnen afkicken. Een pijnlijke start voor een pasgeborene!

Amfetamines

De prenatale blootstelling (tijdens de zwangerschap) van een kind aan amfetamines heeft ernstige gevolgen voor de structuur en de werking van de hersenen.

Barbituraten

Langdurig gebruik van barbituraten door de moeder kan agitatie en prikkelbaarheid bij de pasgeborene veroorzaken. Soms moet de baby een aantal dagen of weken kalmeringsmiddelen krijgen, afhankelijk van hoe lang de symptomen aanhouden.

Cocaïne

Het gebruik van cocaïne tijdens de zwangerschap wordt in verband gebracht met een hoger risico op placentaloslating, miskraam, ernstige complicaties die leiden tot meervoudige misvormingen en zelfs foetale sterfte. Het kan ook neurologische letsels veroorzaken als de baby het overleeft. De baby zal ook kampen met ontwenningsverschijnselen.

Opiaten

De baby van een moeder die tijdens de zwangerschap chronisch opiaten heeft gebruikt, zal ontwenningsverschijnselen vertonen in de vorm van prikkelbaarheid, braken, zweten, stuiptrekkingen, hyperventilatie, enz. Ook het gebruik van benzodiazepinen (kalmeringsmiddelen, medicatie om makkelijker in slaap te vallen, enz.) kan soortgelijke gevolgen hebben. De baby moet dan een tijdlang behandeld worden, tot de symptomen verdwenen zijn.

Na de geboorte

Ouders die drugs gebruiken, zijn psychologisch weinig beschikbaar voor hun pasgeboren kind en kunnen zich schuldig voelen. De baby kan prikkelbaar zijn, pijn hebben en lijden aan verschillende ontwenningsverschijnselen. Een snelle opvolging en begripvolle zorg tijdens de bevalling en de postnatale periode zijn dan cruciaal, gezien de specifieke medische en psychologische behoeften van de moeder, haar partner en de baby.

Welke zorg?

Raadpleeg eerst en vooral je huisarts. Dat is de persoon die jou het best kent. Je kan ook terecht bij een verloskundige of gynaecoloog via een private consultatie, in een ziekenhuis, een centrum voor gezinsplanning of een medisch huis. Zij zijn opgeleid om je te adviseren vanaf de kinderwens tot na de geboorte. Je kan hen al je vragen stellen. Dit zijn professionals die onder het medisch beroepsgeheim vallen. Het is hun taak om naar je te luisteren en je de best mogelijke zorg te bieden.

Andere instellingen kunnen je ook helpen:

• Vzw Interstice Espace Alizés/UMC Sint-Pieter is een multidisciplinaire dienst die gespecialiseerd is in de zorg voor jonge toekomstige ouders met problemen door drug-of geneesmiddelengebruik. Deze dienst verwelkomt je discreet en vriendelijk. Je kan er terecht voor een consultatie, een vraag, informatie, maar ook als je even wil uitrusten of beschutting zoekt.

Hoogstraat 345
1000 Brussel
02 502 32 85 – 02 533 30 51

• De Cannabiskliniek – UVC Brugmann levert informatie, preventie, evaluaties, begeleiding en behandelingen voor cannabisgebruikers.